Hastalık etmeni fungusdur. (Mantar) Çeltiğin yaprak, yakacık, kın, boğum, başak ve başak sapında zarar yapar. Hastalık %80-98 orantılı nem, 26-28 C sıcaklık ve bulutlu havada başlar.
Yaprak lekeleri Temmuz ayından itibaren , iğ veya baklava dilimi şeklinde, iki ucu sivri, ortası gri bej veya saman sarısı lekeler şeklinde görülür. Başlangıçta küçük olan lekeler, büyür, birleşir yaprağın kurumasına neden olabilir.
Yakacıktaki lekeler Temmuz ayının ikinci yarısında görülür. Yakacık iplikle sıkılmış gibi bir hal alır, leke yaprak kınına doğru uzanır. Kın üzerindeki lekelerin belirli bir şekli yoktur. Uzunlamasına gelişirler.
Sap üzerinde yağlımsı görünüşlü lekeler oluşur. Üzerlerinde petrol yeşili renkte küf gelişir. Başak oluşumundan sonra başağın altındaki boğumda da yanıklık görülür başaklar beyazlaşır. Boş başaklar meydana gelir veya çimlenme değeri olmayan tebeşir gibi beyaz daneler oluşur. Epidemi olan yıllarda zarar çok yüksektir.
Kültürel Önlemler: Temiz tohum kullanmalı, hastalığa dayanıklı çeşitler ekilmeli, hasat sonrası anız bozulmalı. Fazla Azotlu gübre vermekten kaçınmalı ve sulama suyunun soğuk olmamasına özen gösterilmelidir.
Kimyasal Mücadele: Çeltik yanıklığına karşı tohum ve yeşil aksam ilaçlaması şeklinde kimyasal mücadele yapılır. Tohum ilaçlaması koruyucu olarak yapılmalıdır. Tohum miktarına göre belirlenen, küçük su tankları veya tohum ıslatma havuzları bu amaç için kullanılabilir.
Yeşil Aksam İlaçlamaları:
Yeşil aksam ilaçlaması, hastalık tarlada görüldüğü zaman yapılır.
Bunun için tarlayı sık sık kontrol ederek çeltik bitkisinin en alttaki yapraklarına eğilerek bakıp kontrol etmeliyiz. Çünkü hastalık buradan başlamaktadır. Uzaktan bakarak gördüğümüz safha hastalığın ilerlemiş halidir ki ilaçlama için geç kalındığından verimde düşme görülür.
İlaçlama; tavsiye edilen dozda, bitkinin yaprak ve sapların yüzeyi ilaçlı su ile kaplama olacak şekilde yapılır. 10 gün ara ile ikinci ve gerekirse üçüncü ilaçlama uygulanır.
Bölgemizde hastalık etmeni temmuz ayının ilk ve ikinci yarısında belirtileri gösterdiğinden, çiftçilerimizin bu dönemde arazilerini kontrol edip şüpheli durumları ilgili teknik elemanlara bildirmesi gerekmektedir.
İlaçlama hastalık etmeninin belirtilerinin görülmesini takiben yapılmalı, ilaçlar dozunda ve zamanında uygulanmalıdır.
İlaçlama esnasında Genel İlaçlama Prensiplerine riayet edilmeli, detaylı bilgi için Gıda Tarım ve Hayvancılık İl veya İlçe Müdürlüklerindeki Teknik Elemanlara müracaat edilmelidir.
Kullanılacak İlaçlar ve Dozları:
Aktif Adı | Formülasyonu | Doz |
Carbendazim 50% | WP | 150gr/da |
Trifloxystrobin 50% | WG | 20 gr/da |
Azoxystrobin 250gl | SC | 100ml/da |
Prochloraz + Pripicanozole 400+90 | EC | 150 ml/da |
%50Tebuconezole + %25 Trifloxystrobin | WG | 20gr/da |